Vandaag precies tachtig jaar geleden, op 3 juni 1945, belt Hubert van Hove aan bij zijn ouderlijk huis aan de Bergsingel in Rotterdam. Na een reis van ruim zes maanden is mijn vader terug op het punt vanwaar hij op 11 november 1944 tijdens de grote razzia van Rotterdam was opgepakt door de Duitse Wehrmacht.
Hoewel Hubert van Hove reeds eind maart 1945 in Dingden was bevrijd door de geallieerden, duurt het nog twee maanden voor hij naar huis kan reizen. Op de fiets, gekregen van een Duitse boer, is hij door bevrijd gebied naar Deventer gereden. Maar omdat mijn vader geen persoonbewijs heeft – verbrand tijdens het bombardement van Bocholt – mag hij van het Militair Gezag niet doorreizen naar Rotterdam.
Pas op 29 mei 1945 is mijn vader opgenomen in het Evacuatieregister van de Gemeente Deventer. Met dit document verkrijgt hij op 2 juni 1945 van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (N.B.S.) een verklaring om zonder persoonbewijs naar Rotterdam te reizen. Het Militaire Gezag verstrekt de ‘permit’.
Kastanjebomen
Toen alle formaliteiten bij de autoriteiten in Deventer waren vervuld, is mijn vader met een vrachtauto van het Canadese leger naar Rotterdam gelift. De chauffeur vroeg niet eens naar zijn ‘permit’. Zo komt Hubert van Hove op 3 juni 1945 aan in Rotterdam. Mijn vader beschrijft in zijn reisverhaal dat de stad er nogal haveloos en vervallen uitzag. Op de mooie Bergsingel was de helft van de kastanjebomen omgekapt. Door schaarste aan kolen en gas, vooral in de hongerwinter van 1944-1945, is het hout gebruikt als brandstof.
Mijn vader eindigt zijn reisverhaal als volgt:
“Ik heb gezegd dat dit een reisverhaal is. Toen ik om ongeveer zeven uur op de avond van die derde juni 1945 aan mijn ouderlijk huis aanbelde was ik weer terug op het punt vanwaar ik op 11 november 1944 was vertrokken. Mijn reis was ten einde en hier eindigt ook dit verhaal.”
Hubert van Hove – Reis het einde
Reis naar het einde
Om de herinnering aan de Tweede Wereld Oorlog en in het bijzonder de grote razzia van Rotterdam levend te houden heb ik het reisverhaal van mijn vader in 2023 geredigeerd tot een boek, ‘Reis naar het einde‘. De originele tekst van Hubert van Hove is integraal overgenomen in dit boek.
Op deze website heb ik de afgelopen tijd artikelen gepubliceerd die context bieden bij zijn reisverhaal. Hieronder staan enkele voorbeelden van deze artikelen.
